Posts

Showing posts from September, 2020

តើអក្សរសាស្ត្រខ្មែរមានកំណើតតាំងពីពេលណា?

Image
តើអក្សរសាស្ត្រខ្មែរមានកំណើតតាំងពីពេលណា? អ្នកស្រាវជ្រាវយើងបានសន្និដ្ឋានថា អក្សរសាស្ត្រខ្មែរមានកំណើតតាំងពីស្រុកយើើង មានស្ថានភាពជារដ្ឋគឺតាំងពីសម័យនគរភ្នំមកម្ល៉េះ ។ កំណត់ការណ៍គណៈអង្គទូកចិនប្រចាំនគរភ្នំ នៅឆ្នាំ២៤៥ និង២៥០ បញ្ជាក់ថានៅនគរភ្នំប្រជាជនមានសៀវភៅ និងបណ្ណាល័យដោយមានអក្សរសរសេរដូចប្រជាជន"ហ៊ូ" ជាជនជាតិមួយនៅអាស៊ីកណ្ដាល ដែលមានប្រភពអក្សរសរសេរពីស្រុកឥណ្ឌាដែរ ។ ការសិក្សារបស់ព្រះភិក្ខុប៉ាងខាត់ បានកត់សម្គាល់ថាក្នុងព.ស.១០៤៦ គ.ស.៥០៣ ព្រះបាទកៅណ្ឌិណ្យជ័យវរ្ម័ន(សម័យនគរភ្នំ) បានបញ្ចូលរាជទូកម្នាក់ទៅកាន់រាជសំណាក់ព្រះចៅក្រុងចិន ។ ទ្រង់បានបញ្ចូលភិក្ខុខ្មែរពីរអង្គទៅប្រែព្រះត្រៃបិដក នៅប្រទេស។ ព្រះថេរទាំងពីរអង្គនោះ គង់នៅប្រទេសចិនក្នុងរវាងខាងចុងស.វ.ទី៥ និងខាងដើមសតវត្សរ៍ទី៦ ។ ព្រះសង្ឃពីរអង្គនោះទ្រង់ព្រះនាម "#សង្ឃបាល"និង"#មន្ត្រសេន "។ ត្រង់នេះអាចបញ្ជក់បានថា អក្សរសាស្ត្រខ្មែរយើងរុងរឿងអាចមានសំណេរតាំងតែពីដើមសតវត្សរ៍នៃគ្រឹស្ដសករាជមកម្ល៉េះ ។ ភាគ០១

អក្សរសាស្ត្រសិលាចារឹកបុរាណ

Image
សាស្ត្រសម័យបុរាណ(សិលាចារឹក) សិលចារឹក គឺជាកម្រងអត្ថបទអក្សរសាស្ត្រទាំងឡាយ ដែលរចនាចារលើផ្ទាំងសិលាជាសន្លឹក លើជញ្ជាំង លើខ្លោងទ្វារនៃប្រាង្គប្រាសាទនានា-ល- ជាពិសេសនៅសម័យមុនអង្គរ និងសម័យអង្គរក្នុងរវាងសតវត្សរ៍ទី៧ដល់១៤ ។ សិលាចារឹកទាំងអស់មានចំនួនប្រហែល១៣៥០អត្ថបទ ដែលនៅពាសពេញទឹកដីខ្មែរបច្ចុប្បន្ន និងទឹកដីខ្មែរបុរាណ (មានទឹកដីកម្ពុជាក្រោម ទឹកដីឡាវ និងទឹកដីថៃបច្ចុប្បន្ន) ។

សំពះ

Image
របៀបសំពះ  ក.និយមន័យ សំពះ គឺលើកដៃទាំងពីរផ្គុំម្រាមទាំង១០ ជារាងផ្កាឈូកក្រពុំ ឆ្ពោះត្រង់ទៅរកបុគ្គល ទៅរកទី ឬវត្ថុដែលគួរគោរព ។ #សំពះសួរ គឺសំពះបុគ្គលណាដែលគួរគោរព ដោយបញ្ចេញវាចាសុខទុក្ខផង ។ #សំពះលា គឺសំពះដោយពោលពាក្យលាគ្នា ។ #សំពះសុំអភ័យទោស  គឺសំពះអង្វរសុំឱ្យគេអត់ទោសឱ្យ ។ #សំពះសំពិន គឺសំពះផ្ដោមៗរឿយៗអង្វរគេ ។ #សំពះអរគុណ គឺសំពះដោយពោលពាក្យអរគុណផង ។ ខ.ឥរិយាបថសំពះមាន គ.បំណង ឃ.ខ្នាត ង.របៀបសំពះ និងក្រាបសំពះ -ល-។

រូបភាពតំណាងឱ្យខេត្តក្រុងរាជធានី

Image

សិលាចារឹកសម័យបុរេអង្គរ

Image
#ក្នុងសម័យបុរេអង្គរ ចាប់ពីគ្រិស្ដសតវត្សរ៍ទី១ ដល់ទី៨ ឃើញមានអក្សរសិលាចារឹកជាច្រើនកន្លែង ជាភាសាសំស្ក្រឹកក៏មាន ជាភាសាខ្មែរក៏មាន, ដូចដកស្រង់មកខ្លះខាងក្រោមនេះ -សិលាចារឹក #វ៉ូកាញ់ (ក្រុងចម៉្បាឬខេត្តញ៉ាត្រាង) គ.វ ទី ២ ភាសាសំស្ក្រឹត -សិលាចារឹក #អ្នកតាដំបងដែក (ខេត្តតាកែវ) " ៥ " សំស្ក្រឹត -សិលាចារឹក #ប្រាសាទ ៥ ល្វែង (ខេត្តព្រែកឫស្សី)"៥" សំស្ក្រឹត -សិលាចារឹក #ភ្នំហាន់ជ័យ (ខេត្តកំពង់ចាម) "៦" សំស្ក្រឹត -សិលាចារឹក #ប្រាសាទតាព្រហ្ម (ទន្លេបាទី តាកែវ) "៦" សំស្ក្រឹត -សិលាចារឹក #វត្តប្រាសាទ (ខេត្តព្រៃវែង) "៦" ខ្មែរ -សិលាចារឹក #វត្តគំនូរ (អង្គរបុរី តាកែវ) "៨" ខ្មែរ -សិលាចារឹក #សម្បូរណ៍ព្រៃគុក (ខេត្តកំពង់ធំ) "៧" ខ្មែរ-សំស្ក្រឹត -សិលាចារឹក #វ៉ូកាញ់  (ក្រុងចម៉្បាឬខេត្តញ៉ាត្រាង) គ.វ. ទី២ ភាសាសំស្ក្រឹត -សិលាចារឹក #ខាវណូយ (អរញ្ញប្រទេសថៃ) "៧" ខ្មែរ-សំស្ក្រឹត -សិលាចារឹក #ខាវរាំង (អញ្ញរប្រទេសថៃ) "៧" ខ្មែរ-សំស្ក្រឹត -សិលាចារឹក #វត្តព្រៃវៀរ (ខេត្តព្រៃវែង) "៧" ខ្មែរ-សំស្ក្រឹត -សិលាចារឹក #ប្រាសាទតាកៀម (ខេត្តសៀមរាប) ...

#សិល្បៈខ្មែរគ្រប់បែប

Image
សិល្បៈខ្មែរគ្រប់បែប បានចម្រើនយ៉ាងខ្លាំង សូម្បីតែរូបសត្វនានា ដូចជារាជសីហ៍ នាគ គ្រុឌ ហង្ស កិន្នរ យក្ស ជាដើម ដែលមានក្នុងសិល្បៈខ្មែរសុទ្ធតែមានគុណភាពខ្ពស់ ស្ទើរតែមើលមិនស្គាល់ជាសត្វអ្វីផង ព្រោះគេបានរចនាបញ្ចូលសិល្បៈខ្មែរ ទៅក្នុងរូបឆោមនៃសត្វទាំងនោះសព្វសារពាង្គកាយដូចជានាគ សិល្បករខ្មែរបានរចនាតាក់តែងខ្លួន ឱ្យវាតាំងពីក្បាលដល់ចុងកន្ទុយ មើលទៅឃើញប្លែកអស្ចារ្យ ។ សត្វនាគខ្លះមានរចនាជាក្បាល៧ បើកពពារ គេឱ្យឈ្មោះថា នាគសត្តសីស៍ ។ នាគខ្លះខាំនាគមួយទៀតត្រង់កបញ្ចេញក្បាលនាគពីមាត់មកទៀត-ល-។ រូបភាពវត្តកោះស្លា ស្រុកថ្កូវ ខេត្តព្រះត្រពាំង កម្ពុជាក្រោម

#ព្រះវេស្សន្ដរ,ល្ខោនបាសាក់ខ្មែរក្រោម ខេត្តព្រះត្រពាំង រឿងព្រះបាទស្រីវេស្...

Image

#ដៃបងជាខ្នើយ,ចម្រៀងបាសាក់ខ្មែរក្រោម

Image

#សម្រស់ធម្មជាតិ,ចម្រៀងបាសាក់ខ្មែរក្រោម,ពីរេាះៗ,KhmerKrom Song Basak

Image

#ក្រុមសិល្បរស្មីប្រទីបខេត្តព្រះត្រពាំង,ចូលរួមប្រឡងតន្ត្រីខ្មែរនៅទីក្រុងព...

Image

ល្ខោនបាសាក់ខ្មែរក្រោម,#រឿងសព្វសិទ្ធ,ក្រុមសិល្បៈខេត្ដពលលាវ កម្ពុជាក្រោម

Image

ល្ខោនបាសាក់ខ្មែរក្រោម,#រឿងសព្វសិទ្ធ,ក្រុមសិល្បៈខេត្ដពលលាវ កម្ពុជាក្រោម ភ...

Image

ល្ខោនបាសាក់ខ្មែរក្រោម,រឿងសព្វសិទ្ធ,សម្ដែងដោយក្រុមសិល្បៈខេត្ដពលលាវ ភាគបញ្ចប់

Image

#ភូមិក្បាលទូក ស្រុកថ្កូវ ខេត្តព្រះត្រពាំង កម្ពុជាក្រោម

Image

#ភូមិក្រឬរាជក្រ ស្រុកថ្កូវ នាខេត្តព្រះត្រពាំង,ធ្វើដំណើរតាមទោចក្រយានយន្ដ ...

Image

#រឿងទេវរាជផ្ដាច់ការ,សម្ដែងនូវក្រុមសិល្បៈខ្មែរក្រោមខេត្តពលលាវ,ភាគបញ្ចប់

Image

#រឿងទេវរាជផ្ដាច់ការ,ល្ខោនបាសាក់ខ្មែរក្រោម,សម្ដែងដោយក្រុមសិល្បៈខ្មែរ ខេត្...

Image

ល្ខោនបាសាក់ខ្មែក្រោម,#រឿងវីរ័ត្នសុរវង្ស,សម្ដែងដោយក្រុមសិល្បៈខ្មែរ រ៉ងរ៉ង...

Image

ភូមិកាន់ស្នំ ស្រុកផ្នោដាច់ ខេត្តព្រះត្រពាំង កម្ពូជាក្រោម

Image